Congres 2014: Slottoespraak Caroline Copers

"Vooruit! De toekomst moet sociaal en duurzaam. En we gaan dat niet alleen doen."


Kameraden,

Beste vrienden,

Gisteren hebben we het formele startschot gegeven voor onze Bakstenen voor bloemen. Wat misschien minder opviel was de actie van de ABVV-jongeren die als bedelaars verkleed de nadruk legden op de precaire situatie van vele jongeren. De bijdrage die ze ophaalden, hoe bescheiden ze ook was, wordt ook toegevoegd aan de spaarpot voor Colombia.

Dit is geen gemakkelijk congres geweest voor ons allen. De politieke actualiteit verplichtte ons om ook als syndicalisten na te denken over de uitrol van die zesde staatshervorming, die op vlak van sociale bescherming, economie en fiscaliteit voor actieven en niet-actieven van groot belang is. Het is dan ook een goede zaak dat we de laatste maanden ruim de tijd genomen hebben om deze discussies intern te voeren.

Uit alle opiniepeilingen komt naar voor dat mensen vooral wakker liggen van hun sociale bescherming. Aangezien die bescherming voor een belangrijk deel op het terrein van de deelstaten komt willen we dat deze verder wordt versterkt wat in de eerste plaats een sluitende financiering veronderstelt.

Want waar we niet intrappen is het gezeur van diegenen die al maanden lang herhalen dat alles wat van het federale nivo komt krom is of slecht werkt. Om het woord “efficiëntie” niet te gebruiken…

Bijvoorbeeld: kinderbijslag. Vandaag bijzonder complex maar ook bijzonder doelmatig. Het is essentieel voor de ondersteuning van gezinnen dat de continuïteit van de betaling van kinderbijslag gewaarborgd blijft. Met inbegrip van een sociale toeslag voor kinderen van ouders met een laag inkomen die bovendien in kwetsbare sociale situaties verkeren: alleenstaande ouders, werklozen, zieken, personen met een handicap …

Wil dit zeggen dat op termijn het stelsel niet NOG socialer kan worden gemaakt? Uiteraard moeten bijsturingen mogelijk zijn maar alleen indien veranderingen ook verbeteringen zijn.

Wanneer we kijken naar de wijze waarop de sociale bescherming in het Vlaanderen na 25 mei 2014 moet worden uitgetekend, dan zijn er twee principiële discussies die vandaag op tafel liggen.

Ten eerste:

Als Vlaams ABVV verdedigen we al van in het begin de stelling dat, aangezien de middelen die naar Vlaanderen zullen overkomen ONZE middelen zijn, namelijk middelen uit ONZE  SZ, we als sociale partners ook betrokken moeten zijn bij  het beheer van wat er met die middelen gebeurt. Sociale bescherming is niet alleen een zaak van politiek maar ook van de sociale partners.

Ten tweede:

Welzijns-en zorgvoorzieningen worden overwegend gefinancierd door overheidsmiddelen. Dit moet zo blijven, maar dat betekent dat de overheid ook dient te INVESTEREN in deze voorzieningen en ze niet klakkeloos moet overlaten aan de markt. Om de toegankelijkheid voor zorg ook maximaal betaalbaar te maken moet er werk gemaakt worden van de maximumfactuur in de zorg en van gebruikersbijdragen die beter rekening houden met inkomen en vermogen.

Daarnaast is rechtvaardige fiscaliteit meer dan vroeger OOK een Vlaamse zaak. De fiscale autonomie van Vlaanderen is stevig toegenomen. Het moment is aangebroken om werk te maken van een volwaardig fiscaal beleid dat zich niet alleen beperkt tot lastenverlagingen maar ook op zoek gaat naar nieuwe inkomsten, zeker nu we al weten dat de middelen die met de bevoegdheden mee overkomen, niet zullen volstaan.

Willen wij de bedrijven in Vlaanderen wegpesten? Integendeel! Ik wil daar zeer duidelijk over zijn. Maar de essentie van een rechtvaardige fiscaliteit is net dat de lasten op arbeid verschuiven naar de lasten op vermogen en kapitaal… Ook in Vlaanderen!

Schenkings-en successierechten zijn bij voorrang instrumenten waarop een meer progressieve fiscaliteit moet mogelijk zijn.

Kameraden, vrienden,

Mensen werken geen decennia lang meer voor dezelfde werkgever. En uit onze grote enquete van 2010 blijkt dat de grote meerderheid van onze leden behoefte heeft aan oude en nieuwe dienstverlening : van begeleiding naar opleiding tot hulp bij het zoeken naar kinderopvang. Van hulp bij het zoeken naar werk, tot advies over studiebeurzen. Van jobcoaching tot loopbaanbegeleiding. Niet alleen aan het loket, ook in het bedrijf, zoals we vandaag doen bij Ford.

We claimen dan ook duidelijk de rol van werknemersloket. Van geboorte tot pensioen moeten onze leden met hun vragen over alle overgangen in hun leven en loopbaan bij het ABVV terecht kunnen. Het ABVV wil met zijn loopbaandienstverlening dan ook die rol opnemen.We willen daarvoor door de overheid worden erkend.

Vier jaar geleden zijn we op deze plaats de discussie gestart over ons syndicaal antwoord op langer werken. Het antwoord is: werkbaar werk. Alleen met doenbare jobs kunnen mensen het langer volhouden op de werkvloer. En we weten dat niet alle jobs even “doenbaar” zijn of “doenbaar” blijven. Daarom moeten syndicalisten nadenken over nieuwe vormen van arbeidsorganisatie, aanpak van stress en flexibiliteit, sociale innovatie.

De voorbije vier jaar werd het werkbaar werk niet echt vooruit geholpen.Rechten op loopbaanbegeleiding, BEV of tijdskrediet dienen te worden versterkt, niet te worden afgebouwd. Werk is niet meer werkbaar wanneer de combinatie werk/gezin moeilijk is, of wanneer de job routineus is, of wanneer er geen opleidingsmogelijkheden zijn.

Het congres heeft beslist dat een loopbaan van 40 jaar, inclusief de gelijkgestelde periodes, moet volstaan om volwaardige pensioenrechten op te bouwen. Uiteraard moet er steeds aandacht zijn voor de zwaarte van specifieke beroepen waar zelfs een 40-jarige loopbaan niet haalbaar is.

 Kameraden, vrienden,

De zesde staatshervorming heeft tot gevolg dat onze rol in de VDAB zal wijzigen. De VDAB krijgt de controle op de beschikbaarheid van de werkzoekenden in handen. Onze rol als ABVV in het verdedigen van onze leden die opgeroepen worden dient uiteraard herbevestigd te worden. Er dient een duidelijk beschot te komen tussen de rol van de VDAB als bemiddelaar/begeleider enerzijds en de controlerol anderzijds….

Ondertussen lazen we dat 80% van de Vlamingen het eens zou zijn met de beperking van de werkloosheidsuitkering in de tijd : na twee jaar geen recht meer op dop, OOK NIET wie wel degelijk aantoont werk te zoeken. Hoe onrechtvaardig is dat? De overheid moet net wel investeren in begeleiding en opleiding, investeren in de VDAB in plaats van besparen. In Vlaanderen zijn er 230.000 werkzoekenden van wie er 59.000 langer dan twee jaar werkloos zijn.

Beweren dat deze mensen allemaal zelf schuld hebben aan hun werkloosheid is onaanvaardbaar. Beweren dat na twee jaar deze mensen het leefloon induwen zal leiden tot activeren, alsof de VDAB vandaag niets doet, geeft blijk van kwade trouw.

Laat mij concreet worden: werknemers van FORD, of HEINZ, of de studentenrestaurants ALMA , of andere worden werkloos. Na twee jaar begeleiding van de VDAB, die ondertussen ook de inspanningen mag controleren, vinden deze mensen nog steeds geen werk. Ze verliezen wel hun uitkering en vallen terug op een leefloon dat onder de armoedegrens ligt. Zeer waarschijnlijk hebben ze nog studerende kinderen, een nieuw samengesteld gezin, een huis af te betalen.

Hun toekomst: huis verkopen, spaarcenten opdoen alvorens leefloon te krijgen? Verplichte gemeenschapsdienst bij de Groendienst? Want dat, kameraden, is de echte agenda van de N-VA!

Via een echt syndicaal werknemersloket versterken we als ABVV onze rol in het ondersteunen van deze werkzoekenden naar opleiding, heroriëntering en nieuwe loopbaanmogelijkheden.

Op een moment dat de jeugdwerkloosheid hoog is en de impact van de crisis op de arbeidsmarkt nog lang te voelen zal zijn, is het korten op werkloosheidsuitkeringen onaanvaardbaar!

Kameraden, vrienden,

Deze twee dagen hebben we bewezen dat we als syndicalisten heel goed in staat zijn om over de lange tot zeer lange termijn te denken.

Immers, transitie naar een duurzame energie gaat exact daar over! Volgens het Planbureau heeft 2/3 van onze concurrentie-achterstand te maken met het gebrek aan productinnovatie en het feit dat we onvoldoende aanwezig zijn op de groeimarkten.

Een nieuw industrieel beleid is noodzakelijk voor innovatie en onderzoek. Zonder bestaande en nieuwe industrie is er géén innovatie.

Een verstandig relancebeleid moet dan ook inzetten op energiebesparing in alle sectoren, op hernieuwbare energie, op het realiseren van een echte kringloopeconomie. Dat betekent dat bedrijven meer moeten inzetten op duurzame producten met een langere levensduur, gemakkelijk te onderhouden en te herstellen, aan het einde van hun levensduur eenvoudig uit elkaar te halen en te recycleren tot nieuwe grondstoffen.

Dit doen we niet van vandaag op morgen. Maar willen we een betere wereld voor onze kleinkinderen dan moeten we daar gisteren aan beginnen! Steeds met een sociale toets voor de gevolgen van de te nemen beslissingen, met een eerlijke verdeling van de lusten en de lasten.

Het congres heeft trouwens een moedige beslissing genomen door het inzetten op schaliegas te verwerpen. Ook deze orientatie getuigt van inzicht in het belang van de lange termijn.

Dit verhaal kan maar slagen op voorwaarde dat de overheid terug een meer sturende rol krijgt. Immers, we zien dat we in Vlaanderen, dankzij de rol die de overheid speelt, voortrekkers zijn inzake afvalverwerking of bodemsanering. Langetermijnbeleid wordt echt best niet aan de markt overgelaten!

 Bovendien kan de transitie naar een klimaatneutrale economie maar sociaal zijn indien ook de werknemers via het sociaal overleg betrokken worden. Het gaat tenslotte over werk, opleiding,consumptie, maar ook over de noodzakelijke controle van onze afgevaardigden op overheidssteun aan bedrijven.

Een andere voorwaarde is dat we, ook als vakbond, onze leden sensibiliseren inzake hun rol als burger, als consument. Het drama van Rana Plaza, eergisteren een jaar geleden, blijft een schrijnende aanklacht tegen de uitbuiting van de textielwerkers in Bangladesh. Maar zolang wij het normaal vinden om steeds minder te moeten betalen voor onze jeans en T-shirt houden we deze uitbuiting mee in stand.

Maar… even terug naar Vlaanderen en onze tegenmacht hier. Vandaag hebben we 715.000 leden . Die leden verdienen we effectief elke dag. Maar een organisatie kan maar blijven groeien wanneer ze enerzijds ook investeert in haar jongeren en anderzijds gebruik maakt van de expertise en het engagement van haar ouderen.

De zesde staatshervorming moeten we ook als een belangrijke opportuniteit zien voor het versterken van het sociaal overleg op Vlaams niveau. We willen terug naar de vroegere traditie van tweejaarlijkse werkgelegenheidsakkoorden. De sociale partners moeten meer dan vroeger voorrang geven aan echt paritair overleg over zowel sociale als economische dossiers. We willen ook de sectorale invalshoek versterken op regionaal niveau, opdat het draagvlak en de impact  van afspraken op het terrein zouden worden versterkt.

Belangrijker nog, gezien de maatschappelijke uitdagingen waar we voor staan zoals duurzame transitie, stijgende sociale ongelijkheid en blijvende werkloosheid is progressieve frontvorming met de andere vakbonden, en breder nog, met andere middenveldspelers en progressieve partijen meer dan noodzakelijk.

Met andere woorden: VOORUIT ! De toekomst moet sociaal en duurzaam. En we gaan dat niet alleen doen.

De goede verstaander heeft natuurlijk begrepen waarom we het over VOORUIT hebben. We hebben een mooie historische link gelegd tussen 100 jaar Vooruit, gevierd in 2013 en dus samenvallend met de start van onze congresvoorbereiding, en de remake van de coöperatieve gedachte vandaag.

Als ABVV ondersteunen we samen met sp.a de groepsaankopen binnen de coöperatieve Samen Sterker. Zaken delen, zaken collectief aanpakken, zaken gezamenlijk organiseren... Het is een hoopgevend idee dat meer en meer mensen de meerwaarde inzien van een solidaire en gezamelijke aanpak.

Kameraden,

Hiermee ben ik op hoofdlijnen door onze oriëntaties gefietst. Ik wil jullie allen bedanken voor jullie constructieve inzet en discussie. Zoals beloofd zullen we in de komende vier jaar deze oriëntaties verder verfijnen uitdiepen en koppelen aan syndicale en politieke acties.

Er zijn nog andere mensen die ik wil betrekken in mijn dankwoord :

Vooreerst mijn goede vriend en kameraad Eddy Van Lancker, tijdens het vorige congres nog mee op het podium, die in november 2013 op welverdiende rust is gegaan, en Marianne Gestels, al wat langer weg uit het Vlaams ABVV maar evenmin vergeten. Zij hebben altijd hun rol gespeeld in het werken aan een sterker Vlaams ABVV. Bedankt daarvoor.

Verschillende oud-collega’s zijn ons ontvallen. Namen noemen brengt het risico met zich mee anderen te vergeten… maar ik wil hier vandaag toch nog eens hulde brengen aan Georges Derieuw, onze allereerste algemeen secretaris, aan Bart Henckaerts, Urbain Tempelaere, Marcel Schoeters en alle anderen, secretarissen en militanten die we onderweg verloren zijn maar die in ons hart verder leven.

Ik wil jullie er al op wijzen dat ons tiende statutair congres in 2018 meteen ook de viering van 40 jaar Vlaams ABVV betekent. We hopen dan ook dat GROOTS te kunnen vieren, samen met jullie.

Dank aan Floreal voor de grote bereidheid om mee na te denken over de manier waarop we van ons Rood Congres ook een “groen” congres konden maken. Hier zijn we thuis wanneer we congresseren, al hebben we als Vlaams ABVV stilaan een groter auditorium nodig indien we blijven groeien zoals vandaag.

Dank aan de communicatieploeg die ons live-magazine gemaakt hebben. Het resultaat zien jullie straks op de website en binnenkort in zowel De Nieuwe Werker als in het congresboek. Het is een prachtig product geworden. We hadden dit niet kunnen realiseren zonder de expertise van Bram, Melissa en Yassine van ABVV West-Vlaanderen.

Dank aan communicatieverantwoordelijke Marc Spruyt voor het bedenken van het concept en de heel diverse aanpak die ons congres op verschillende manieren op de kaart heeft gezet, intern en extern.

Dank aan ALLE collega’s voor hun ondersteuning en inzet, in het bijzonder mijn Nadine die de collega is op wie de voorbereiding en de realisatie van dit congres al gedurende een jaar draait. Zij verdienen een stevig applaus.

Dank tenslotte aan jullie allen. Het is jullie congres, jullie hebben er een goed congres van gemaakt en deze twee dagen hebben ons allemaal opnieuw energie gegeven om er vanaf maandag terug tegen aan te gaan.

Leve het Vlaams ABVV!

Bedankt.

Lees ook

Zoek op trefwoord

congres