Werkbaarheidsmonitor: Vlaanderen laat werknemers die kreunen onder werkdruk in de steek

30/01/2017 - Het aantal werknemers met een werkbare job is de afgelopen jaren zorgwekkend gedaald. Het water staat de Vlaamse werknemers aan de lippen. Hoog tijd dus dat de Vlaamse regering van koers verandert en eindelijk een beleid voert rond werkbaar werk.


De nieuwste meting van de werkbaarheidsmonitor, een grootschalige bevraging bij 12.000 werknemers, liegt er niet om. Met een werkbaarheidsgraad van 51% in 2016 doet Vlaanderen een flinke stap achteruit ten opzichte van de voorgaande metingen (54.1% in 2013).

Werkdruk is problematisch

Uit het onderzoek van de SERV blijkt ook duidelijk waaraan dit te wijten is: de werkdruk.

  • In 2016 is 34,2% van de werknemers op de Vlaamse arbeidsmarkt ernstig psychisch vermoeid, een significante stijging met zowat vijf procentpunt tegenover 2013.
  • Bijna 1 op 5 (19,8%) zit in een penibele situatie wat betreft ‘welbevinden op het werk’.
  • De balans tussen werk en privé volgt een zelfde negatieve evolutie.
  • Maar liefst 36,8% van de Vlaamse werknemers zit in een job waar de werkdruk echt problematisch wordt, opnieuw een stijging met bijna 6 procentpunt.

Sociale én economische impact

Dat deze evolutie een enorme sociale en economische impact begint te hebben, getuigen ook de almaar stijgende cijfers rond burn-out en langdurige ziekte. “Dit gaat over meer dan je goed voelen in je job”, verduidelijkt Caroline Copers, algemeen secretaris van het Vlaams ABVV. “De mantra van het langer werken staat steeds verder van de realiteit.” Het aantal veertigplussers dat zegt de huidige job niet tot aan het pensioen vol te kunnen houden, zit bij werknemers met een werkbare job ondertussen aan 21,3%. Naarmate ze meer werkbaarheidsproblemen optekenen, stijgt dat naar maar liefst 82,3%.

Geen verrassing

“De resultaten zijn verontrustend, maar zijn geen echte verrassing”, poneert Caroline Copers. “De gecombineerde impact van de financieel economische crisis sinds 2008 en het besparingsbeleid dat daaruit voortvloeide, heeft ervoor gezorgd dat de druk op werknemers almaar is toegenomen. Meer doen met minder mensen in een context van meer en meer onzekerheid, dat eist zijn tol.”

Het rechtse beleid dat sinds 2014 wordt gevoerd heeft eveneens een impact. “Werkbaar werk wordt gereduceerd tot wendbaar en steeds flexibeler werken op maat van de werkgevers. Manieren om de loopbaan te onderbreken of combineerbaar te houden met een gezinsleven worden ingeperkt, deeltijds werk wordt ontmoedigd en de facturen stijgen, waardoor gas terugnemen voor steeds minder mensen een optie wordt”, besluit Copers.

Eenzijdige aanpak volstaat niet

Tot nu toe wordt er vooral gewerkt aan het bieden van meer autonomie en zelfsturing. Dat is ook te zien in de cijfers van de werkbaarheidsmonitor. Er is wel degelijk verbetering als het gaat om het krijgen van autonomie in de job, de ondersteuning vanuit de leidinggevenden en de leermogelijkheden. Al blijft er wat dat laatste betreft een problematische kloof tussen lager en hoger opgeleide werknemers bestaan en krijgen kortgeschoolden nog steeds veel te weinig opleiding.

Als de werkdruk onhoudbaar wordt, kan je dat gewoonweg niet meer oplossen met meer verantwoordelijkheid of autonomie, vandaar dat het globale resultaat toch achteruit gaat. Caroline Copers: “Er moet dus dringend werk gemaakt worden van andere oplossingen om het werk terug meer ontspannen te maken. Het is tijd dat pistes van arbeidsduurvermindering met ernst worden bekeken. Ook de fysieke arbeidsomstandigheden gaan er flink op achteruit, dus daar is er ook nog veel werk.”

Waar blijft Vlaanderen?

In het ontwerp van interprofessioneel akkoord (IPA) hebben de federale sociale partners duidelijk aangegeven werk te willen maken van de bestrijding van burn-out. Dat is een goeie zaak en indien het de federale regering menens is met het IPA, hopelijk het begin van het zoeken naar echte oplossingen voor de werkdruk. Op federaal niveau en in de sectoren.

Bij de Vlaamse Regering blijft het ondertussen stil. Nochtans hebben ook de Vlaamse sociale partners al duidelijke lijnen uitgezet met de werkbaarheidsdoelstellingen in het Pact 2020. Sinds 2014 wordt er echter systematisch geschrapt in alle maatregelen die ook maar iets met werkbaar werk te maken hebben: de loopbaanonderbreking voor ambtenaren, de aanmoedigingspremies voor tijdskrediet, het Ervaringsfonds, de overstappremie voor werknemers die zich met loonverlies willen heroriënteren van zwaar naar lichter werk, de addenda werkbaarheid bij de sectorconvenants, opleidingscheques voor hoger geschoolden… allemaal werden ze de afgelopen jaren afgeschaft of afgezwakt.

Hoog tijd dus dat de Vlaamse Regering van koers verandert en eindelijk een beleid voert rond werkbaar werk. Het water staat de Vlaamse werknemers aan de lippen.

Contact

  • Caroline Copers - Algemeen Secretaris - 0475 32 44 47

Lees ook

Zoek op trefwoord

IPA Vlaamse Regering werk-privé werkbaar werk werkdruk